X-Ray Cihazı Hakkında Temel Bilgiler
X-Ray cihazı nedir?
X-Ray cihazı kullanımı genel olarak çanta, bavul, koli, paket, zarf gibi cisimlerin güvenliği tehdit edici bir içerik taşıyıp taşımadığı ve ne tür bir içerik taşıdığının tespit edilmesinde kullanılan cihazlardır. Bagajı açmadan, içerisinde tehlikeli madde olup olmadığını, bagajın üzerinden X ışını geçirerek ekranda görevli tarafından izlenmesini sağlayan ve düşük radyasyonla çalışan cihazın kullanımı operatör eğitimi gerektirmekte olup, eşyaların kontrolünde kullanılan aletlerin başında gelir. Son teknoloji ürünü X-ray cihazları organik ve inorganik maddeleri ayırtetmede mükemmel resim kalitesi sunabilen, sahip oldukları ileri X-RAY teknolojisi ve geliştirilmiş bilgisayar resim programları ile resim kalitesinde kesin netlik sağlayabilen, böylelikle bomba, silah, uyuşturucu gibi maddelerin tespitini rahatça yapabilen cihazlardır.
X-ray cihazı kullanım alanları ?
Günümüzde eşyaların kontrolünde sıklıkla X-ray cihazları kullanılmakta, X-Ray cihazları; Havaalanları, limanlar, iş merkezleri, alışveriş merkezleri, askeri tesisler, kamu kurum ve kuruluşları, sınırlarda kamyon ve vb araçların içinin taranması ve yabancı madde tespitinde uyuşturucu ve patlayıcı dahil güvenlik gerektiren her alanda kullanılır. Çantalarda, bavullarda, pardesü cepleri gibi kişi üzerinde saklanan her türlü tehlikeli, ateşli silahlar ve metal türevi aletler özel tarama sistemi sayesinde monitör üzerinden kolayca görülebilir.
Güvenlik amacı ile x-ray cihazı kullanımı?
· Özel ya da kurumsal tesis veya bina girişlerinde ya da alışveriş merkezleri gibi korunması önemli alanlarda, giriş çıkış kapı ve noktalarında çanta ve paket muhteviyatının kontrolü için kullanılır.
· Güvenlik seviyesi özel alanlar için posta zarflarının ya da kargo paketlerinin içeriğinin tespiti ve kontrolü için kullanılabilir.
· Gümrük alanlarında ya da benzeri alanlarda konteynır veya tır yükünün kontrolü için kullanılabilir.
· Emniyet güçleri tarafından tespit edilen şüpheli paketlerin içerik kontrolü için kullanılabilir.
X-IŞINI NEDİR?
Radyoaktif röntgen ışını (X ışını), tabiatta görünen ışık veya radyo dalgalarına benzeyen bir elektro magnetik ışınım biçimidir. Diğer ışınım türleri gibi X ışınları da, boşlukta yani vakumda yol alabilen ve ancak bazı maddelerin içerisinden geçebilen enerji dalgalarından oluşmaktadır. X ışınları çıplak gözle görülemezler ve elektro magnetik tayfun morötesi ışınları ile gamma ışınları arasında kalan kesiminde yer alırlar.
X-Ray cihazları hakkında bilgiler?
X-Ray Cihazı üniteleri : Üç ana kısımdan oluşur. Bunlar;
1. X ışını ünitesi : X ışınlarının gönderildiği, algılandığı ve eşyaların konulduğu taşıyıcı bandın bulunduğu kısım.
2. Ekran : Aygıttan geçen eşyaların içinin görüldüğü yer (Monitor).
3. Kontrol paneli : Aygıtı kontrol eden düğmelerin yer aldığı bölüm.
X-Ray cihazları ile çalışan operatör özel güvenlik görevlilerinin dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?
· Kontrol edilecek paket ve bagajlar, taşıma bandına aralarında en az 50 cm. ve geniş yüzeyleri banda paralel olacak biçimde konulmalıdır.
· Görüntüyü nitelendirmede zorluk çekilirse bagajın pozisyonu değiştirilerek tekrar cihazdan geçirilmelidir.
· İnceleme sırası; önce büyük, sonra küçük cisimler şeklinde olmalıdır.
· Bagajın içerisinde kesin fikir edinilemeyen durumlarda bagaj, sahibine açtırılarak kontrol edilmelidir.
· Aygıt çalışırken cihaz tüneline el sokulmamalı, taşıyıcı banda (konveyör) oturulmamalı, tünelin önünde ve arkasında bulunulmamalı, cihazın üzerine yiyecek-içecek bırakılmamalıdır.
· Canlılar hiçbir surette X-ray cihazıyla kontrol edilmemelidir.
· X-ray cihazı ile çalışan personelin maruz kalacağı radyasyonun belirlenen sınırları aşmaması için kullanılan X-ray cihazına uygun dozimetre kullanımı sağlanmalıdır.
· Dozimetre (Doz ölçer) : X-ray cihazı kullanan personelin maruz kaldığı X ışını dozunu ölçmek için kullanılan filmli karta denir. Dozimetre başka birine ödünç verilmez ve alınmaz. Toka ve giysilerin metal parçalarının yanına konulmaz. X-ray cihazlarının ve dozimetrelerin ölçüm ve kontrolleri Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından sertifikalandırılmaktadır
X-Ray cihazından geçen metaller ekran üzerinde hangi renkte görünür ?
X-ray cihazları; organik ve organik olmayan maddeleri ekrana farklı renklerde yansıtır.
· Organik maddeler sütlü kahverengi ya da turuncu. (Cihazın Üretimine göre değişir.)
· İnorganik ve metal maddeleri koyu mavi. (Cihazın Üretimine göre değişir.)
· Karışık materyaller veya az yoğun maddeler ise yeşil renkte (Cihazın Üretimine göre değişir.)